Ana Miranda: "Non podemos saír desta crise coas mesmas políticas que a fan; as regras do xogo xa non valen"

02/05/2009 - Beti Vázquez

O 25 de abril foi ratificada no Consello Nacional do BNG como candidata ás eleccións europeas co 92.5% dos apoios. Uns minutos máis tarde saíu correndo, subiu nun avión con Xulia, a súa filla de cinco anos, e puxo rumbo a Bruxelas. Xa na casa, pasoulle o ferro á roupa recén lavada. O luns había que volver á escola. Ana Miranda (Cuntis, 1972) defínese coma a antena do BNG en Europa. Pero, e sobre todo, coma unha nai. Avogada especializada en Dereito Comunitario e Internacional, foxe do protocolo, da política con 'p' maiúsculo, porque di que a afasta da xente. "A miña vida non cambiou nada, só teño máis traballo". Mentres mantén esta conversa ocúpase dun correo electrónico 'urxente' e atende dúas chamadas no móbil. Esta semana volverá a Galicia para percorrela de punta a punta e "facerlle ver á sociedade galega que o Parlamento Europeo decide nas súas vidas". Pregunta: Ao chegar a Bruxelas chamouche a atención o pouco peso das mulleres.

Que supón ser agora a primeira muller en encabezar a lista á Eurocámara no BNG?

Resposta: Cando eu cheguei a Bruxelas, dous anos antes de que tivesemos aquí representación oficial, foi efectivamente para formarme e estudar ao mesmo tempo. Que dez anos despois o BNG, tendo tres formidables candidatos --Francisco Rodríguez no 1989, Carlos Mella en 1994 e Camilo Nogueira en 1999 e no 2004--, que presente agora a unha muller para min é realmente motivador. Deume unha ledicia enorme, non só polo compromiso de representar á muller galega, senón porque me parece un compromiso de modernidade presentar a unha muller de 40 anos. É unha enorme responsabilidade, e implica que tamén o país está a mudar, que empeza a contar coas mulleres formadas que en política sempre estamos nos segundos postos, no chamado teito de cristal. Polos intereses galegos

P: Primeira muller, e primeira vez que aparcan Galeuscat para concorrer con EA e Esquerra. Por que este cambio?

R: Porque o BNG sempre decide as súas alianzas en función dos intereses de Galiza. Neste caso, sen ter ningún tipo de problema con Galeuscat --lembra que ela traballa na oficina do PNV e agradece a "solidariedade" do partido--, o que é certo é que neste momento de crise as políticas sociais e económicas que se están implantando, dende o sistema financeiro internacional ata a mesma Bruxelas cos modelos de converxencia, ten moito máis que ver cos partidos da ALE --Alianza Libre Europea, onde se integran Esquerra, EA e o BNG--. O acordo que acaba de facerse con Europa de los Pueblos-Los Verdes permitirá ir en beneficio dos intereses galegos, ter representación de novo no Parlamento Europeo e que Galiza volva ter unha voz propia. Da outra maneira non estaba garantido.

P: Sairá reforzado o nacionalismo galego deste pacto? Nas pasadas europeas perdeu a representación.

R: Si, e ademais por moi poucos votos e despois dun escandaloso recurso que eu considero un roubo por parte do PP porque reclamaron precisamente nos lugares onde Galeuscat non tiña interventores para anular certos votos. Eu creo que si, que sairá reforzado no sentido de que esta candidatura aporta esa idea de política de esquerdas e progresista que se pretende dar nun momento de crise. Preténdese recuperar a voz no Parlamento Europeo, xa que estes anos houbo deputados galegos, pero pasaron bastante desapercibidos. Se nos anos anteriores, co BNG, houbo movemento por parte de PP e PSOE, nestes últimos tal movemento non existíu.Espertar unha voz apagada

P: Por que ten que estar o BNG na Eurocámara?

R: Boa pregunta! (ri) Porque temos que devolver a voz e a representación nacional galega. Dende que o BNG non está no parlamento europeo oficialmente é coma se Galiza desaparecera. Os deputados galegos non se sabe moi ben o que defenden aquí, se os intereses dos galegos ou os do seu partido en Madrid. E nós non temos ningún tipo de atadura nese sentido. E é necesario defender un modelo progresista que defenda cambios económicos e sociais moi distintos, baseados en principios e valores do nacionalismo democrático e de esquerdas. É verdade que a Unión Europea está a manter certas posturas en determinados temas, coma a directiva de retorno, unhas posicións moi pouco progresistas. Queremos non só devolver a voz galega, senón apostar por un modelo de construcción europea totalmente diferente.

P: Ás portas da campaña, faime algunha proposta concreta.

R: Podo facerche moitísimas! (ri) Aínda que aínda estamos a traballar nelas... Revalorizar o papel das mulleres! Esa é a primeira cuestión.

P: Contigo como candidata non podería ser doutro xeito!

R: (ri) Home! Primeiro empezo polo que me toca de preto! A muller, as traballadoras... quen está a sufrir máis a crise? Elas, as substitutas das políticas sociais. E nestes momentos, cun cambio en Galiza, tememos pola política social que vaia facer o novo Goberno. E o papel da mocidade! Que alternativas lle damos aos mozos galegos para que non emigren? Seguimos a emigrar. É un feito que temos xente na diáspora e requírense medidas moi coordinadas para con eles. Non debemos esquecer que eu son unha candidata da diáspora: resido en Bruxelas, voto no famoso CERA e pertenzo á Galiza exterior. E síntome moi honrada nese mundo, de poder facer valer no Parlamento Europeo esa condición que temos os galegos do mundo tamén como cidadáns europeos.Pero o tema clave, que nos está afectando como cidadáns, é como saír da crise. Poñer sobre a mesa propostas concretas para o noso sector lácteo, pesqueiro, textil e a industria de dependencia. E buscar a inserción laboral da mocidade nun momento moi duro.
Na sede nacional do BNG, en canto teñamos escano, --que temos que telo! eu vou cun ánimo moi positivo, di entre risas-- xa no 2009 crearemos unha oficina onde a eurodeputada recibirá as propostas da sociedade galega para instaurar algo que no sistema británico funciona moito: o deputado que vai polos barrios. Hai que devolverlle á política o seu papel de relación social, fuxindo das políticas de despacho, da política con 'p' maiúsculo.A lingua, unha demanda á marxe

P: E as propostas sobre a lingua?

R: Si, claro! O que che describín era un marco xeral. A lingua é algo tan transcendental no que me levo implicado tanto que no programa electoral leva un punto propio, separado, pola importancia que ten. A lingua como nación, como dicía Thomas Mann, 'Meine Sprache, mein Land' --A miña lingua, a miña patria--. Dende o primeiro día empregarei a miña lingua no Parlamento Europeo, defendendo políticas de multilingüismo. Douno xa por tan feito que é verdade que non o toquei. Pero é un tema con tanto peso que vai por separado!No Parlamento Europeo o galego aínda pode usarse só de forma escrita. Temos que instrumentalizalo a través da nosa lingua irmá que é o portugués. E eu fareino así dende o primeiro momento, pero defendendo que a mesa do Parlamento poida ter as linguas galega, vasca e catalana como oficiais, pero non só de forma escrita senón oral, nos plenarios.

P: Convenciches ao comisario europeo para que viñese visitar as Galescolas. Segue en pé ese compromiso?

R: Si, cando estivemos co representante da Mesa --pola Normalización Lingüística--, Carlos Callón, comentámoslle non só o recoñecemento da lingua galega como oficial no Parlamento, senón tamén que na súa visita no mes de abril que sería interesantísimo que visitase as Galescolas. Pareceulle unha idea excelente e así se comprometeu. É verdade que viu o cambio de Goberno e hai que ver se chega a tempo! (ri)Arrimarse á xenteP: Chegar á Xunta e afastarse da xente foi algo que se lle reprochou ao BNG. Vas facer unha campaña que rache con esta idea?R: Pois despois do Consello Nacional tiven que voltar a Bruxelas porque teño comisións e reunións esta semana, a última antes da campaña. E ademais por unha cuestión de que eu son nai --conta orgullosa--. Teño unha nena de cinco anos, Xulia, e tiña que traela para voltar á escoliña (ri). Xulia fala galego en Bruxelas, é esa demostración de que a nosa identidade é portátil. E dime 'eu non entendo nada. Somos galegas en Bruxelas e chegamos a Vigo e todos falan en español'.. (ri a gargalladas) Cinco anos! E xa se da conta da situación...(volve porse seria) Queremos que nos volvan ver coma o BNG que eramos. Para a semana xa vou estar en Galiza, e gustaríame recorrer o país de sur a norte e estar moi atentos a eses lugares aos que nunca fomos para poñer evidencia que somos galegos pero que formamos parte do Estado e da Unión Europea e que temos que facer valer os nosos intereses en Bruxelas, presentar cambios sociais de carácter estrutural. E iso hai que contalo onde pasa, nas pequenas aldeas, nas vilas industriais e nos lugares onde se vive do agro, con este gran problema que é o leite.

P: Cal é o teu papel en Bruxelas a día de hoxe?

R: A miña situación cambia dende que se ratifica o día 25 a miña candidatura. Neste momento eu estou na oficina do PNV froito do convenio con Galeuscat no 2004. O meu traballo estes cinco anos consistiu en ser a voceira do BNG aquí e enviar constante información para aló, as reunións coa ALE --ela forma parte da executiva deste partido a nivel europeo--. Era coma unha antena do BNG en Bruxelas! (ri)A Europa dos pobos no mar do capital

P: Que propostas defende o BNG dentro da ALE?

R: Defendemos propostas que poñan en valor as distintas realidades nacionais dentro da Unión Europea, un modelo alternativo no que as nacións e as rexións --dentro da Alianza hai partidos que se definen coma rexionalistas-- teñan participación paralela nesa Europa dos Pobos, con valores democráticos e cunha compoñente ecolóxica ao que eu lle dou moita importancia. En síntese, a creación dunha Europa que coide máis da súa terra, unha Europa máis sá que se basee en políticas públicas e cunha arquitectura institucional construída dende as bases que cubra o déficit democrático do que adolece.

P: E como se defende unha nación sen Estado no marco dunha Europa economicista?

R: Efectivamente, a idea que se ten é a dunha UE estruturada coma unha unión cuxos epicentros non son os que che dicía eu do mundo medioambiental ou as políticas sociais. Como nós nos sentimos ignorados como Europa dos Pobos, e como estamos a sufrir unha crise que a quen máis lle toca é precisamente aos pobos, ás nacións, estamos a buscar alternativas a esa contrución de capital transnacional e a unha políticas económicas con efectos antisociais que van en contra do noso desenvolvemento, e de Galiza. Europa ten que tomar unha decisión sobre o Tratado de Lisboa. As regras de xogo non valen! O que non podemos é saír desta crise coas mesmas políticas que a fan. E os nacionalistas galegos tamén teños que poñer en evidencia en todas as institución nas que participamos que non valen as mesmas solucións políticas. Nós, que non provocamos esta crise senón que defendemos visións non economicistas, esiximos políticas diferentes. E nin a UE como órgano executivo nin a representación dos Estados está a atender ás realidades nacionais, que somos as máis afectadas pola crise.Os tres BNGs

P: Para o BNG as europeas son a primeira cita coas urnas despois da bofetada do 1-M, e tamén despois do debate interno que está a atravesar. Verase un BNG unido ou dividido en tres?

R: Estas eleccións teñen que ser precisamente o punto de encontro de todas as correntes, para saír reforzados, porque, como ti dis, non hai que esquecer que son os primeiros comicios despois da perda do Goberno. Ao mesmo tempo, ver a Rodríguez, a Beiras, a Quintana... animará moito á militancia. Eu pedín que participen referentes do nacionalismo durante toda a campaña, e esperemos que saiamos reforzados.P: Atréveste a adiantar un resultado? R: Que sacamos escano seguro! P: Jorquera vaticinou dous...R: (pénsao) Eu creo que imos empezar por asegurar a presentación e voltar ao Parlamento Europeo! Para defender dende alí unha alternativa a esta Europa economicista.